فهرست مطالب [نمایش فهرست]
جراحی شقاق یا فیشر مقعد
هنگامی که بیمار برای درمان شقاق به پزشک مراجعه می کند ممکن است که بیمار در درمان های که انجام داده است با شکست مواجه شده باشد مثل درمان طبی شقاق و یا اینکه شدت درد و ناراحتی به حدب بوده است که بیمار یک تصمیم جدی برای درمان را گرفته است بیشتر مواقع درمان‌های دارویی و رفتاری برای فرد مؤثر و کارساز نمی باشد. پزشک برای تشخیص و نوع جراحی معاینات را انجام می دهد و فرد اگر مشکلی برای جراحی نداشته باشد یعنی سابقه‌ی سایر مشکلات را نداشته باشد بعضی از عارضه ها هستند که اگر فرد به طور فرض در کنترل دفع مدفوع مشکل داشته باشد و یا به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر ابتلا شده باشد نمی تواند جراحی را برای درمان انجام دهد، زیرا نتیجه جراحی می تواند اثرات منفی بر کنترل ارادی فرد داشته باشد.
بیشتر بخوانید : درمان بیماری شقاق
پزشک برای مطمئن شدن از اینکه بیمار مشکلی را برای انجام جراحی نخواهد داشت آزمایشاتی را در فرد انجام می دهد. مثل آندوسکوپی و بررسی عضلات کف لگن
آندوسکوپی :
درباره آندوسکوپی باید بگوییم که از این روش بیشتر برای بخش‌های مختلف دستگاه گوارش از جمله روده، معده، روده‌ی کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.
عضلات کف لگن :
در بررسی عضلات کف هدف پزشک از این معاینه این است که در صورت وجود مشکلات احتمالی در کنترل اجابت مزاج در بیمار قبل از جراحی آن را تشخیص دهد که این مشکل معمولا با فیزیوتراپی اصلاح می شود.
در جراحی برای درمان شقاق معمولا ۲ روش جراحی برای این درمان وجود دارد که هر کدام از روش ها با یک مکانیزم جداگانه به بهبود بیماری کمک می کند. تشخیص و علت ایجاد شقاق در فرد می تواند در انتخاب هر کدام از روش های جراحی نقش داشته باشد.
روش های جراحی شقاق عبارتند از:
- روش اتساع دریچه‌ی مقعد
- برداشت اسفنگتر داخلی (اسفنکتروتومی)
- روش اتساع دریچه‌ی مقعد
این روش همان طور که از اسمش مشخص است یعنی که با کشش در دریچه‌ی عضلانی مقعد و رفع تنگی دریچه آن را باز تر می کنند معمولا در این روش جراح بیهوشی عمومی را برای بیمار استفاده می کند. با این کشش ناهنجاری موجود که بتعث وجود شقاق در مقعد شده است اصلاح می شود و درمان انجام می شود. شاید سوالی که پیش بیاید این باشد که میزان این کشش چقدر است؟ در پاسخ باید گفت در جراحان مختلف این زمان و کشش متفاوت است. این روش ممکن عوارض بسیار خطرناکی را برای بیمار به وجود بیاورد برای همین دیگر از این روش در درمان بیماری شقاق استفاده نمی شود. عوارضی که ممکن است در ۱۲ الی ۲۷ درصد موارد احتمال پارگی دریچه‌ی ناشی از کشش بیش از حد را در فرد به وجود بیاورد.
برداشت اسفنگتر داخلی (اسفنکتروتومی)
عمل جراحی برداشت اسفنگتر داخلی (LIS) این روش جراحی هم برای کاهش دادن درد ناشی از فشار بر کانال مقعد صورت می گیرد به این ترتیب که جراح یک برش کوچک را در عضله دریچه‌ی داخلی مقعد برای کم کردن فشار از روی کانال ایجاد می کند تا به این صورت شقاق یا زخم شقاق مقعد ازادتر باشد و سریع بهبود یابد. در حال حاضر اسفنکتروتومی، روش جراحی است که نسبت به روش های دیگر عوارض کمتری را دارد و مهم ترین خطر که بی اختیاری مقعد است را این روش ندارد.
برای انجام این روش جراح می تواند از بیهوشی و یا بی حسی از روی نخاع استفاده کند. برداشت اسفنگتر داخلی درد زیادی را برای بیمار ندارد این روش همان طور که گفتیم عارضه جدی و طولانی خاصی هم برای بیمار ندارد و فقط ممکن است در کوتاه مدت منجر به یک ناتوانی موقت در کنترل گاز روده، نشت مدفوع خفیف یا عفونت شود. شقاق بعد از انجام این روش طی ۸ هفته به طور کامل بهبود می یابد.
فیشر کتومی
گفتیم که شقاق باعث ایجاد شکاف در دهانه مقعد می شود و در روش فیشر کتومی برای این شکاف را با انجام برش برمی دارند و آن را ترمیم می کنند در بیشتر موارد جراح برای اثر بخشی بیشتر قسمتی از عضله ی دریچه داخلی مقعد را هم حین جراحی بر می دارد.
روش هایی که گفته شده همگی برای درمان این عارضه صورت می گیرد که امروزه یک روش غیر تهاجمی و آن هم روش لیزر درمانی برای ترمیم شکاف حاصل از شقاق مقعد انجام می دهند. از ان جایی که روش لیزر درمانی از روش های مدرن و جدید است به طور کامل میان افراد جانیفتاده است؛ و چون این جراحی تازه در ایران صورت می گیرد درباره عوارض ان هنوز گزارشی نشده است.
مراقبت بعد از جراحی شقاق یا فیشر مقعد
بعد از انجام جراحی بر روی کانال مقعد برای رهایی از شقاق مقعد که با روش برداشت دریچه‌ی داخلی مقعد صورت می گیرد بیمار برای اینکه خیلی زود سلامت خودش را به دست بیاورد باید به تمام توصیه های جراح خودش برای مراقبت بیشر توجه کند. کاهش یا از بین رفتن درد ناشی از شقاق مقعد بلافاصله یا طی چند روز پس از جراحی در این روش ممکن است که برای بسیاری از بیماران صورت بگیرد که امری طبیعی است با این حال برای بهبودی باید مراقبت های لازم را انجام دهد. در بیشتر مواقع بیمار از درد در حین اجابت مزاج ناراحت می شود و نگرانی های برای او به وجود می آید اما این کاملا طبیعی است زیرا مدفوع برای تخلیه باید از روی ناحیه‌ی زحم جراحی عبور کند، پس احتمالاً این مرحله دردناک خواهد بود و جای نگرانی ندارد.
توصیه‌هایی که برای مراقبت بیشتر بعد از عمل جراحی شقاق باید رعایت شوند عبارتند از:
- رعایت یک رژیم غذایی پرفیبر و مصرف مایعات فراوان که این برای دفع مدفوع بسیار مناسب است و از دچار شدن به یبوست و سفت شدن مدفوع جلوگیری می کند و به این ترتیب اجابت مزاج راحت تر صورت می گیرد.
- در مصرف غذاهای پرچرب و ادویه دار باید پرهیز کنید و به جای ان از مصرف غذاهای کم‌چرب مانند برنج ساده، مرغ کبابی، نان تست و ماست که بسیار مناسب‌تر هستند استفاده کنید.
- اگر پزشک تان از شما خواسته باشد که در طول روز چند بار حمام نشسته‌‌ی در آب گرم به مدت ده تا بیست دقیقه پس از اجابت مزاج انجام دهید بهتر است که این مورد را رعایت کنید. فراموش نکنید که بعد از بلند شدن ناحیه مورد نظز را با دستمال به آرامی خشک کنید.
- برای اینکه ا خونرسانی مناسبی به کف لگن داشته باشید و دچار یبوست هم نشوید بهترین راه پیاده روی کردن است بهتر است تا در برنامه روزانه این مورد را رعایت کنید.
- بعد از دوش گرفتن شما باید قسمت مقعد را با حوله نرم وتمیز مخصوصی خشک کنید. درباره دوش گرفتن ناگفته نماند که امکان دوش و حمام ایستاده از روز بعد عمل وجود دارد.
- بهتر است تا بهبودی کامل از مصرف صابون‌های معطر و محرک در ناحیه مقعد کاملا خودداری نمایید.
- اگر نمی توانید به راحتی اجابت مزاج داشته باشید با نظز پزشک می توانید از مکمل های ملین استفاده کنید که فشاری به محل زخم وارد نشود.
- استراحت داشتن و خواب خوب یکی از علل خوب در بهبود زخم ها است پس در صورت احساس خستگی باید استراحت کنید، همان طور که گفتیم خواب کافی به بهبودی کمک خواهد کرد.
هنگام ترخیص پزشک برای اینکه بیمار از علائمی که ممکن است بعد از انجام جراحی در فرد به وجود بیاید آگاه می کند این علائم ممکن است طبیعی و غیر طبیعی باشد تا در صورت مشاهده بیمار نگران نشود و اقدامات لازم راکه جراح توصیه کرده است را انجام دهد.
علائمی که پزشک توصیه می کند شامل :
- احساس درد خفیفی هنگام اجابت مزاج : بیمار اگر این مشکل را داشته باشد اصلا جای نگرانی وجود ندارد و کاملا طبیعی است چون هنوز زخم کوچک ناشی از جراحی در دریچه‌ی مقعد به طور کامل بهبود پیدا نکرده است. ممکن است که برای ساکن کردن درد بخواهید از داروهای ضد درد استفاده کنید بهتر است درباره دوز مصرفی با پزشک مشورت کنید و مسکن های حاوی کدئین را به هیچ وجه مصرف نکنید.
- خروج ترشحات خون‌آلود : توجه داشته باشید که خارج شدن ترشحات تا چند روز و تا بهبودی کاملا امری طبیعی است در صورتی که این مشکل خیلی طول کشید بهتر است با پزشک تان در میان بگذارید.
- احتمال عفونت زخم : این اتفاق هم کاملا طبیعی است زیرا محیط روده کاملا آلوده است در صورتی که در فرد بروز پیدا کرد با مصرف منظم آنتی‌بیوتیکی می تواند درمان کند در مصرف انتی بیوتیک ها حتما می دانید که باید مصرف را به صورت کامل انجام دهید پس بعد از بهبودی هم اگر از کپسول ها باقی مانده باشد باید مصرف کنید تا درمان کامل شود.
- احتمال باز شدن زخم : باز شدن زخم و خونریزی مویرگی فعال اتفاق نادری است و امکان وقوع پیوستن چنین موردی بسیار پایین است اما در صورتی که در فرد اتفاق بیفتد باید مجدد دوخت و بخیه بشود.
- احتمال از دست دادن موقتی کنترل اجابت مزاج و گاز روده نیز وجود دارد که این مورد هم کاملا امری طبیعی است و با گذشت زمان بهتر می‌شود.
درباره سرعت بهبودی کامل بیماران باید بگوییم که در هر فرد این سرعت بهبودی متفاوت است اما بیشتر افراد ۱ یا ۲ هفته بعد از جراحی می توانند فعالیت روزمره مثل رانندگی را هم انجام دهند معمولا بهبودی کامل بعد از ۶ هفته کاملا قطعی است.
برای اینکه نتیجه جراحی تان و بهبودی تان موفقیت امیز باشد فراموش نکنید که حتما و در موعد مقرر پس از جراحی برای انجام ویزیت به سراغ پزشک تان بروید. نکته ای که بسیار مهم است در پیگیری این مسئله است که اگر هنوز نوبت ویزیت تان نشده و شما نیاز به یک معاینه و ویزیت دارید باید فورا به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود این علایم شما باید یک ویزیت سریع و فوری را انجام دهید:
- داشتن احساس درد ناگهانی در قفسه سینه
- احساس تنگی نفس یا دیدن خون در سرفه
- متورم شدن پاها، تب شدید
- احساس درد شدید در ناحیه شکم
- خونریزی مقعدی شدید
- احساس تورم، گرمی یا قرمزی در اطراف مقعد
- احساس درد شدید در مقعد که با دارو هم آرام نشود
